The poetry of the future has to solve a problem new to the art of poetic speech, an utterance of the deepest soul of man and of the universal spirit in things, not only with another and more complete vision, but in the very inmost language of the self-experience of the soul and the sight of the spiritual mind.

The attempt to speak in poetry the inmost things of the spirit or to use a psychical and spiritual seeing other than that of the more outward imagination and intelligence has indeed been made before, but for the most part and except in rare moments of an unusually inspired speech it has used some kind of figure or symbol more than a direct language of inmost experience; or else, where it has used such a language, it has been within the limited province of a purely inward experience as in the lofty philosophic and spiritual poetry of the Upanishads, the expression of a peculiar psychic feeling of Nature common in Far Eastern poets or the poetic setting of mystic states or of an especial religious emotion and experience of which we have a few examples in Europe and many in the literature of Western Asia and India.

It is a different and much larger creative and interpretative movement that we now see in its first stages, an expansion of the inner way of vision to outer no less than to inner things, to all that is subjective to us and all that is objective, a seeing by a closer identity in the self of man with the self of things and life and Nature and of all that meets him in the universe. The poet has to find the language of these identities, and even symbol and figure, when brought in to assist the more direct utterance, must be used in a different fashion, less as a veil, more as a real correspondence.

Sri Aurobindo (l872-1950): The Future of Poetry and Letters on Poetry, Literature and Art, Birth Centenary Edition.

Als ik een symbool zou moeten kiezen voor de manier waarop ik wens dat we het nieuwe millennium onder ogen treden, dan zou ik dit beeld nemen: de onverwachte, lichte sprong van de dichter-filosoof, die zich verheft boven de zwaarte van de wereld en daarmee aantoont dat zijn zwaarwichtigheid het geheim van de lichtheid bevat, terwijl datgene wat velen beschouwen als de levenskracht van alle tijden, het lawaiige, agressieve, dreunende en razende, in feite behoort tot het rijk van de dood, als een kerkhof voor verwoeste autowrakken.

(Uit Zes Memo’s voor het volgende millennium, l99l)

De hedendaagse psychologie leert ons dat wij ons leven en onze geest moeten zien in termen van de machine - in het bijzonder de computer. Hoewel dit model maar weinig te maken heeft met de organische, levende, ademende werkelijkheid van de menselijke ervaring, blijven wij pedagogische, professionele, zakelijke, medische en militaire beslissingen nemen alsof het computermodel nauw zou passen op onze werkelijkheid.

In tegenstelling daarmee beschouwden de Angelsaksische sjamanistische culturen de levenservaring van elk mens als een artistiek patroon, zich ontwikkelend op een weefgetouw. Het motief van godinnen die individuele lotsbestemmingen weefden komt veelvuldig voor in de overgeleverde legenden en verhalen, en is een van de best gedocumenteerde aspecten van het Angelsaksische sjamanisme.

Beelden van spinnen en weven waren uiteraard meer bekend in die tijden, maar het gebruik van een creatieve, liever dan een mechanistische metafoor is het bestuderen waard - vooral wanneer wijn er over denken ons leven te veranderen. In plaats van ons ‘levensprogramma’ te veranderen, kunnen wij ons ‘levensontwerp’ veranderen en metaforen van kleur, vorm, structuren, patroon en thema nemen.

Uit een interview in het Amerikaanse tijdschrift Shaman’s Drum (zomer l992) met Brian Bates, schrijver van The Way of Wyrd en The Way of the Actor.

BEN OKRI

Uiteindelijk gaat het om liefde voor de mensheid. Vrijheid begint met liefde. Onze uitdaging is te leren de wereld lief te hebben. De meeste mensen zijn verrast als ze liefde voelen. Ze zijn verrast omdat het anders is dan inde film. Het is rijker en ook verontrustender. Liefde zet je wereld op zijn kop. Liefde verwoest meningen en vooroordelen. Maar liefde biedt ook het vertrouwen om risico’s te nemen. Om stappen te zetten waarvan je niet weet waar ze naartoe leiden. Het is een keuze die je maakt met je hart. En liefde vraagt om moed. De moed om iemand toe te lachen die je voor het eerst ziet. De moed om vriendelijk te zijn en om in onbekend gebied anderen te ontmoeten.

Jurriaan Kamp in gesprek met de Nigeriaanse schrijver Ben Okri, ODE, december 2002/januari 2003.

16 juni 2004

Henri Michaux: Le jardin exalté

C'était donc possible, et pas de pomme, ni de serpent ni de Dieu punisseur, seulement l'inespéré paradis. Et sans avoir a bouger, devant l'arbre meme qui en etait le centre, a la vaste couronne, aux jaunissantes feuilles charnues, annonciatrices dorees du proche automne.
Une brise s'était elevee, reveillant les rameaux endormis et les feuilles languissantes a l'ampleur souveraine, exprimant felicite au plus haut degre, et desir, desir de plus de felicite, felicites de toutes sortes offertes
et l'instant d'apres arrachees, reconquises, réoffertes pour le partage et pour l'hommage, pour le don éperdu.

(Déplacements Dégagements, Editions Gallimard, 1985)

Hugo Claus (l929)

Ik geloof dat God bestaat. Maar ik geloof niet dat er een God op aarde gekomen is om de mensen het ware geloof te verkondigen en te verlossen. Ik ben ook helemaal niet te vinden voor dat zondebegrip. Mijn aartsvijand is de apostel Paulus, die de opvatting van de splitsing van ziel en lichaam de wereld heeft ingestuurd. (l964)

Men moet aannemen dat Artaud gek was, maar gek op zo'n manier dat hij een hele verbeeldingswereld losliet die zeer visceraal was. Hij is ook de grondlegger van het moderne toneel: voor hem moest het toneel de mens veranderen, door agressie, door de cultus van een bijna Nietzscheaanse wil. En dat in een taal die prachtig is, hallucinant. Dat heeft niets met het burgermanstoneel te maken! Ik heb hem ontdekt omdat ik het surrealisme aan het bestuderen was, en hij sprong eruit, omdat hij de meest romantische, kapotte, gehavende, verhakkelde was, het levend bewijs van hoe God iemand die Hem uitdaagt kan treffen. (l998)

Intelligente mensen, vorsers -die toch al andere grote problemen hebben opgelost - zouden iets moeten verzinnen vanuit het standpunt dat men op de wereld zou kunnen zijn om lol te maken. Een van de verdrietigste dingen ter wereld vind ik al die mensen die 's ochtends opstaan en bijna kotsend naar hun werk vertrekken. Zulk een simpel probleem zou toch al lang van de baan moeten zijn. (l993)

(uit: Hugo Claus, Groepsportret. Een leven in citaten, bijeengebracht door Mark Schaevers, uitg. De Bezige Bij, 2004).

Freeman Dyson

I propose that our universe is the most interesting of all possible universes, and our fate as human beings is to make it so.
(De Groene Amsterdammer, 6 maart 2004)

Terence McKenna

As we awaken to the power of the moving sky, as we awaken to the powers that inform and illuminate many of the plants that have found their way into aboriginal medicine, as we struggle with the vastness of the universe of space and time and our place in it, as we do these things, we follow in Maya footsteps. In doing so we should celebrate the wisdom of the Maya, ponder its depths, and wonder after its most persistent perception: that the world is to be born at last on December 21, 2012 A.D.

Terence McKenna, Honaunau, Hawaii, January, l998.
Uit het Voorwoord bij John Major Jenkins, Maya Cosmogenesis 20l2, ISBN l-879181-48-7, l998.

Rabindranath Tagore (l86l-l94l)

The faith of a poet is not an easy thing.
It has to be earned anew against odds, against distrust,
depression, and misunderstanding.

Albert Einstein (l879-l955)

Wat is de zin van ons leven, wat is tenslotte voor iedereen de zin van het leven? Het weten van een antwoord op deze vraag houdt in, dat men gelooft. U vraagt: Welke zin heeft het - waarom dan ook - deze vraag te stellen? Ik antwoord: Wie meent, dat zijn eigen leven of dat van zijn medemensen geen zin heeft is niet alleen ongelukkig, maar nauwelijks tot leven in staat.

Norbert Wiener (l894-l964)

Nee; de toekomst biedt maar weinig hoop voor hen die verwachten dat onze pas verworven mechanische slaven ons een wereld zullen bieden waarin wij zelf niet langer zullen behoeven na te denken. Zij kunnen ons helpen, maar ten koste van enorme eisen die gesteld zullen worden aan onze oprechtheid en aan ons verstand. De wereld van de toekomst zal een steeds meer eisende strijd zijn tegen de beperkingen van het menselijk verstand, terwijl wij bediend worden door onze slaven, de robots.
(.)
Ik ben nu aan het einde gekomen van een aantal beschouwingen die met elkaar verbonden zijn doordat ze het hele thema van de scheppingsactiviteit, van God tot machine, vanuit één oogpunt bezien. De machine is, zoals ik al zei, de moderne tegenhanger van de Golem van de Praagse rabbijn. Waar het mijn bedoeling was de scheppingsactiviteit als zodanig te behandelen, en deze niet te verdelen in afzonderlijke stukken die aan God, aan de mens, en aan de machine toevallen, heb ik niet meer dan de gewone vrijheid van de schrijver genomen toen ik dit boek noemde: GOD AND GOLEM, INC.

(Norbert Wiener, god, mens en machine, met een voorwoord van H.Brandt Corstius, Universitaire Pers Rotterdam l966)

Allen Ginsberg (l926-l997)

Wees zacht voor jezelf, want het geluk van je eigen zachtmoedigheid zal morgen de politie overstromen.
Wees zacht voor deze plek, die je huidige behuizing is, met kraan en radartoren en bloem in de oude beek.-
Wees zacht voor de Chinese psalm in de rode transistor in je borst -
Wees zacht voor de helden die hun namen in de krant hebben verloren -
Wees zacht voor het heelal van het zelf dat siddert en schokt en huivert in de twintigste eeuw.

Alexander Pope

Allen zijn slechts deel van één oppermachtig geheel,
Waarvan het lichaam de Natuur is, en God de ziel;
Wat in alles verandert, en toch in alles hetzelfde is,
Groot in de aarde, zowel als in het etherische deel,
Warmt in de zon, zich verfrist in een bries,
Gloeit in de sterren, en bloesemt in de boom,
Leeft door al het leven, zich oneindig ver verspreidt,
Onverdeeld gebleven, nooit uitgeput geraakt,
Ademt in onze ziel, ons meedeelt ons sterfelijk deel,
Zo vol, zo volmaakt in een haar als in het hart;
Zo vol, zo volmaakt in de wreedaard die rouwt
Als de verrukte serafijn die brandt en aanbidt,
Voor hem geen hoog, geen laag, geen groot, geen klein;
Hij vult, hij bindt, verbindt en is aan alles gelijk.

(An Essay on Man)

Mary Sarton

Help us to be the always hopeful
Gardeners of the Spirit
Who know that without darkness
Nothing comes to birth
As without light
Nothing flowers.

(Invocation to Kali)

Alexander Pope (1688-1744)

All nature is but art, unknown to thee;
All chance, direction, which thou canst not see.
All discord, harmony not understood;
All partial evil, universal good;
And, spite of pride, in erring reason’s spite,
One truth is clear – whatever is, is right.

Gerald Manley Hopkins

Not, I’ll not, carrion comfort, Despair, not feast on thee;
Not untwist – slack they may be – the last strands of man
In me or, most weary, cry I can no more. I can;
Can something, hope, wish day come, not choose not to be.

Chögyam Trungpa

Knowledge of being is the perfect teacher
And he is with me everywhere I go;
Since he it is I am relying on,
Sever me from those who speak for sect or party.

Friedrich Nietzsche (15-xii-l844 – 25.viii.l900)

Mijn methode is: voor een afzonderlijk feit koel te blijven zodra de verdere horizon opdoemt… Het resultaat van een onderzoek windt ons verstand op, maar de kern van ons wezen laat het koud. Doch uiteindelijk stuit men toch eens op opvattingen, analogieën enzovoort, die ons sterk bewegen. Dat is ook in het natuurwetenschappelijk onderzoek niet anders. De drijvende krachten zijn altijd die onbekende verre gebieden, waar wij de resultaten van de onderzoekingen in harmonie zien met het leven.

(Democritus, geschreven okt.l867-maart l868)

Confucius (55l-479 v.C.)

Op de vraag wat hij als eerste zou doen als hij een land mocht besturen, antwoordde de Chinese wijsgeer:

Ik zou het taalgebruik verbeteren. Als het taalgebruik niet juist is, is dat wat wordt gezegd niet dat wat bedoeld wordt. En als dat wat gezegd wordt niet dat is wat men bedoelt, komen er geen werken tot stand. Komen de werken niet tot stand dan gedijen de moraal en de kunst niet. Gedijen deze niet dan is er geen juiste rechtspraak. Als er geen juiste rechtspraak is, weet de natie niet wat te doen. Dus dulde men geen willekeur in het woordgebruik. Dat is het waarop alles aankomt.

Alexander Pope (l688-l744)

Hell rises, Heaven descends, and dance on Earth:
Gods, imps, and monsters, music, rage and mirth,
A fire, a jig, a battle, and a ball;
Till one wide conflagration swallows all.

Paramahansa Yogananda

Zoek God om zijnentwil. De hoogste aanschouwing is Hem te voelen als gelukzaligheid, die vanuit je oneindige diepten opwelt. Hunker niet naar visioenen, geestelijke fenomenen, of opwindende ervaringen. Het pad naar het goddelijke is geen circus.

Eileen Caddy

Mijn geliefde kind, iedere ziel moet tenslotte op het spirituele pad een punt bereiken waarop ze zichzelf beschouwt als perfect – zoals ook ik perfect ben – en bereid is het wonder van deze waarheid te aanvaarden. Als je je ware zelf kleineert, kleineer je mij, want ik ben binnen in je, ik ben jij, die ware jij.

(Uit: Eileen Caddy, God zij dank, uitg.Synthese, 2003)

Alan Watts (l9l5-l973):

We geven de regering, of zij nu een politieke of een spirituele is, de kans haar gang te gaan en daarom berust zij op onze autoriteit. Dat geldt ook voor God. Als u in God gelooft – dat God goed is, of zelfs dat God God is – is dat uw mening. En daarom berust God op u en heeft deze gedachte een aantal heel opvallende consequenties met betrekking tot de regering van het heelal.

Bewustheid van de bron van spirituele autoriteit – het inzicht dat die afkomstig is van ons, het volk – zou kunnen betekenen dat er een soort democratie is in het koninkrijk der hemelen. Natuurlijk wordt God daardoor niet ten val gebracht, behalve misschien een bepaald soort God. De meeste mensen beseffen niet dat er heel veel verschillende opvattingen over God kunnen zijn.

God hoeft geen alleenheerser te zijn: er kan ook een organische god zijn. Verder zijn er persoonlijke en onpersoonlijke goden en er zijn goden die noch persoonlijk noch onpersoonlijk zijn. Er zijn goden die bestaan en goden die niet bestaan, en er zijn goden die noch bestaan noch niet bestaan! Maar wat u ook denkt dat God is, het komt altijd weer bij u uit!

Uit : Verstilde geest. Een introductie tot meditatie. Uitg.Ankh-Hermes, 2000)

Hermann Hesse (l877-l962):

Buiten was de ‘werkelijkheid’, buiten waren straten en huizen, mensen en inrichtingen, bibliotheken en studiezalen – maar hierbinnen was liefde en gevoel, hier leefde het sprookje en de droom. En toch leefden wij in het geheel niet van de wereld afgesloten, wij leefden in gedachten en gesprekken vaak midden in de wereld, slechts op een ander veld. Wij waren van het merendeel der mensen niet door grenzen gescheiden, maar slechts door een andere manier van zien. Onze opgave was, in de wereld een eiland te verbeelden, misschien een voorbeeld, in elk geval te leven als de aankondiging van een andere mogelijkheid.

(uit Demian).

Constant Nieuwenhuys (l920 - ):

De grote nonstophappening die wij te verwachten hebben wanneer de creatieve potentie van de gehele mensheid eenmaal ontketend wordt, zal het aangezicht van de aarde net zo ingrijpend veranderen als de organisatie van de produktie-arbeid dit gedaan heeft sinds het Neolithicum. Het tijdperk van de Homo ludens ligt voor ons.

(Uit Constant: Opstand van de Homo Ludens, uitgave Paul Brand, l969)

Jacob Boehme (l575-l624):

Leerling: O geliefde Meester, ik kan mijn dwaling niet langer verdragen. Hoe vind ik de kortste weg naar de liefde?

Meester: Ga daarheen waar de weg het moeilijkst is. Wat de wereld verwerpt, neem dat aan. En wat de wereld doet, doe dat niet.. Gedraag u in alles tegengesteld aan de wereld. Dan bewandelt ge de kortste weg tot de liefde.

Over het bovenzinnelijke leven. Een samenspraak van een leraar met zijn leerling. Rozekruispers, l998, naar de oorspronkelijke uitgave uit l622.

(Wordt vervolgd, D.V. Simon Vinkenoog, 25 mei 2004)